Η πρόσοψη του σπιτιού είναι κατά 40% γυάλινη, ώστε το φυσικό φως να λούζει το εσωτερικό του. Το σπίτι που παράγει περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνει είναι το σπίτι του μέλλοντος· και είναι ήδη εδώ.
Οι κάτοικοι του Ααρχους στη Δανία περήφανα παρουσιάζουν το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο και με μηδενικές εκπομπές άνθρακα κτίριο στον κόσμο. Το όνομά του, «Active House» (Δραστήριο Σπίτι).
Παρά το (σχεδόν) μόνιμα συννεφιασμένο ουρανό του Ααρχους, οι ανάγκες θέρμανσης και των οικιακών λειτουργιών της οικογένειας Σίμονσεν -ιδιοκτητών του «Δραστήριου Σπιτιού»- καλύπτονται πλήρως. Για οκτώ μήνες οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις παράγουν περισσότερη από την απαιτούμενη ενέργεια, διατηρώντας έτσι αποθέματα για ώρα ανάγκης. Εκτός από δραστήριο, το «Active House» είναι και έξυπνο. Αν κάποιος από τους Σίμονσεν ξεχάσει ένα παράθυρο ή μια πόρτα ανοιχτή, θα κλείσει αυτόματα στα επόμενα 60 λεπτά. Το σπίτι διαθέτει πλήρη οικιακό εξοπλισμό εκτός από στεγνωτήριο ρούχων προκειμένου η συνολική κατανάλωση να διατηρηθεί στα επίπεδα των 4.000 KWh το χρόνο.
«Πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως οτιδήποτε το οικολογικό είναι δύσκολο. Oτι, για παράδειγμα, για να είσαι οικολόγος πρέπει να φυτεύεις λαχανικά», δηλώνει στον «Guardian» ο διευθυντής του «Active House», Ρικ Λίντλοντ. «Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για μια απλή κι ευχάριστη ζωή». Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των σχεδιαστών του, το σπίτι θα έχει αποσβέσει το ενεργειακό κόστος της κατασκευής του σε διάστημα 30 ετών, αφήνοντας έτσι μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα στο περιβάλλον. Το χρηματικό κόστος κατασκευής του, ωστόσο, είναι υψηλό, αγγίζοντας τις 500.000 αγγλικές λίρες, δηλαδή 578.000 ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, η κατασκευή ενεργειακά αυτόνομων κατοικιών είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε πόλεις της Βόρειας Ευρώπης (Σκανδιναβία, Γερμανία, Αυστρία). Την τελευταία πενταετία και η Βρετανία βρίσκεται σε ενεργειακό πυρετό ύστερα από τη διαπίστωση ότι το 1/4 των εκπομπών άνθρακα της χώρας οφείλεται στα νοικοκυριά της.
Με ορίζοντα το 2016, οπότε όλες οι κατοικίες -βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας- θα πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια, γίνονται τα πρώτα πειράματα κατασκευής zero carbon (μηδενικής εκπομπής άνθρακα) κατοικιών. Στο Νότιο Λονδίνο οικοδομείται μια κοινότητα 82 σπιτιών και 100 γραφείων, ενώ στο Μπρίστολ χτίζεται ένα χωριό 200 κατοικιών με προδιαγραφές που μειώνουν έως και 60% τις εκπομπές σε άνθρακα.
Βρετανικές εταιρίες με εμπειρία στην οικολογική δόμηση υποστηρίζουν ότι το κόστος κατασκευής (περίπου 2% υψηλότερο από τα συμβατικά σπίτια) δεν αποθαρρύνει τους υποψήφιους αγοραστές εφόσον γλιτώνουν 500 λίρες το χρόνο από την αγορά πετρελαίου.
Την ώρα που οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στα «δραστήρια σπίτια» της Βόρειας Ευρώπης «κυνηγούν» τις ηλιακές ακτίνες, ο λαμπερός ελληνικός ήλιος παραμένει αναξιοποίητος. «Δεν θα πάμε σε τέτοιες εφαρμογές», διευκρινίζει ο καθηγητής Κτιριακής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ματθαίος Σανταμούρης. «Τα σπίτια των ελληνικών πόλεων απαιτούν πρώτα νοικοκύρεμα και στη συνέχεια εκσυγχρονισμό. Είναι σαν να ανοίγουμε μια βρύση χωρίς προηγουμένως να έχουμε κλείσει το πώμα».
Στην Αθήνα
Εξαιτίας των ρυπογόνων αθηναϊκών σπιτιών (κατοικίες με απουσία μόνωσης, κακή ποιότητα κουφωμάτων και τζαμιών, μη αεροστεγανότητα) οι δείκτες παραγωγής άνθρακα στην Αθήνα είναι εξαιρετικά υψηλοί.
Ενδεικτικό είναι πως τα κτίρια της πόλης καταναλώνουν το 40% των συνολικών αναγκών της σε ενέργεια. «Εδώ και τώρα κρίνεται απαραίτητη η αναβάθμισή τους. Στην Αθήνα υπάρχουν πολλά παραδείγματα κτιρίων, που έχουν εξασφαλίσει εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι και 90%. Για παράδειγμα, το κτίριο γραφείων του Αλέξανδρου Τομπάζη ή το Μέγαρο Μουσικής». Η λύση της ενεργειακής αυτονομίας μένει να ακολουθήσει, αν και όπως εξηγεί ο κ. Σανταμούρης το ήπιο ελληνικό κλίμα είναι ταυτόσημο ενός άλλου ενεργειακού φορτίου, της ανάγκης για ψύξη που δεν μπορεί να καλυφθεί από αυτές τις «πράσινες» εφαρμογές.
Το Abu Dhabi βλέπει στο μέλλον
Στα αραβικά Masdar σημαίνει «η πηγή». Αυτό θα είναι το όνομα μιας νέας πόλης 50.000 κατοίκων που χτίζεται στα προάστια του Abu Dhabi, η οποία θα καλύπτει όλες τις ανάγκες λειτουργίας της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις θα την τροφοδοτούν με ηλεκτρισμό, αυτοκίνητα δεν θα κυκλοφορούν, οι κάτοικοι θα εξυπηρετούνται με ένα υπερσύγχρονο δίκτυο Μέσων Σταθερής Τροχιάς, ενώ το το 99% των σκουπιδιών θα ανακυκλώνεται. Η Masdar, έργο-πρόκληση που έχει ήδη ξεκινήσει ο Βρετανός αρχιτέκτονας Λορντ Φόστερ, δεν είναι η μοναδική πόλη με προδιαγραφές μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Το μελλοντολογικό σενάριο επαναλαμβάνεται στην Κίνα, στην περίπτωση της Dongtan. Η πόλη θα οικοδομηθεί σε ένα νησί κοντά στη Σαγκάη, αξιοποιώντας τον άνεμο, τον ήλιο, τα βιοκαύσιμα, την οργανική καλλιέργεια και την ανακύκλωση για να φιλοξενήσει 10.000 οικιστές και εργαζομένους. Η τάση των zero carbon πόλεων δεν αφήνει ανεπηρέαστη και την Ευρώπη. Στη Βόρεια Δανία δρομολογείται η ανέγερση τριών ενεργειακά αυτόνομων γειτονιών υπό το όνομα 2HPIA ενώ η πόλη Φρεντερίκσαβν φιλοδοξεί μέσα στην επόμενη δεκαετία να τροφοδοτείται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΧΑΡΑΜΗ ΣΤΕΛΛΑ - Ελεύθερος Τύπος
